Η αναθεώρηση
Αυτά παθαίνει όποιος
βιαστικά και απρόσεκτα διατυπώνει
μεγαλοστομίες του τύπου:
Ό,τι
συμβαίνει καθορίζεται απολύτως
από το Φυσικό Νόμο.
Έχουμε οδηγηθεί σε συμπεράσματα,
που πολύ δύσκολα μπορεί να τα δεχτεί κανείς.
Αυτός ο απόλυτος προκαθορισμός για
οτιδήποτε συμβαίνει στον Κόσμο έχει αρχίσει
να γίνεται πραγματικά ενοχλητικός.
Είναι δυνατόν να είναι με αυτό τον τρόπο
προκαθορισμένος ο Κόσμος;
Θα μπορούσε να πει κανείς: γιατί όχι.
Δεν υπάρχει καμιά απολύτως ελευθερία.
Ούτε για τα άτομα ούτε για τις μέλισσες ούτε και για
΄μας.
Έτσι είναι και πρέπει να το αποδεχτούμε.
Είτε μας αρέσει είτε όχι.
Αποδεχόμαστε και άλλα πράγματα που δεν μας αρέσουν,
όπως το θάνατο για παράδειγμα.
Να το αποδεχτούμε και αυτό.
Δεν γνωρίζουμε ακόμα αρκετά
και ούτε τολμάμε να βγάλουμε τα αναγκαία λογικά
συμπεράσματα από τα λίγα έστω αυτά που ξέρουμε.
Δεν μας αρέσει η σκέψη
πως είμαστε όχι μόνο ασήμαντοι για τον Κόσμο αλλά και
απολύτως προδιαγεγραμμένοι, και γι αυτό την απορρίπτουμε.
Στην πραγματικότητα όμως αυτό ακριβώς συμβαίνει.
Ό,τι γίνεται, ήταν μοιραίο να συμβεί
και ό,τι κάνουμε, πιστεύοντας πως το αποφασίσαμε
μόνοι μας,
έπρεπε να το κάνουμε έτσι, προκειμένου να συμβεί αυτό που
ήταν προδιαγεγραμμένο.
Για την άποψη αυτή του απολύτου προκαθορισμού
των πάντων, υπάρχουν αρκετά διαδεδομένες αντιλήψεις
ως προς το αναπόφευκτο της μοίρας, που εκφράζουν
ακριβώς το ίδιο πράγμα.
Όλα είναι προκαθορισμένα.
Το
πεπρωμένον φυγείν αδύνατον.
Βέβαια ούτε και ο πιστότερος οπαδός της άποψης
αυτής
δεν θα έφτανε στο σημείο να μη σηκωθεί για να πιει
ένα ποτήρι νερό λέγοντας πως, αν είναι γραφτό να
πεθάνει από τη δίψα, είναι περιττό να προσπαθήσει
οτιδήποτε ενάντια στο πεπρωμένο.
Να πει: δεν θα κάνω πια καμιά πράξη,
δεν θα κάνω κανένα συλλογισμό,
δεν θα πάρω καμία απόφαση.