Αυστηρότερη από τον χωροφύλακα
Χωρίς αλλαγή της νοοτροπίας, δεν γίνεται τίποτα.
Μόνο που δεν νομίζω πως
η αστυνομία και τα κατασταλτικά μέτρα
είναι τα κατάλληλα μέσα για την αλλαγή της νοοτροπίας
Ακριβώς το αντίθετο.
Η ύπαρξη της αστυνομίας
θα ενισχύσει τη νοοτροπία του
"εν δυνάμει κατεργάρη", που προσπαθεί να βρει τρόπο
να ξεφύγει. Και όσο αυστηρότερη γίνεται η αστυνομία,
τόσο θα χειροτερεύει η νοοτροπία αυτή.
Χώρια που μια δυνατή αστυνομία
τείνει να αυτονομηθεί,
να γίνει ανεξάρτητη από το κράτος
και αρχίζει να καταδυναστεύει τους πολίτες.
Εκεί δεν καταλήγουν όλες οι δικτατορίες;
Δεν νομίζω πως στο
ξεκίνημά τους είχαν βάλει ως σκοπό
να βασανίσουν τους πολίτες. Αναγκάστηκαν σιγά σιγά, επειδή
στηρίχθηκαν στην επιβολή και όχι στην πειθώ.
Μια σωστή κοινωνία θα έπρεπε
να είχε διαπλάσει τους
πολίτες της έτσι, που να μην χρειάζεται
η αστυνομία. Αν έχει ανάγκη την αστυνομία, για να εξαναγκάσει
τους πολίτες της σε πολιτισμένη συμπεριφορά, έχει χάσει το
παιγνίδι από καιρό.
‒ Μα, θα αφήσουμε τους κακοποιούς, να κάνουν ό,τι θέλουν;
Και βέβαια όχι.
Θα πρέπει να βρούμε,
γιατί μερικοί άνθρωποι οδηγούνται σε
παραβατική συμπεριφορά.
Ουδείς εκών κακός,
έλεγε ο Σωκράτης.
Κάτι τον οδήγησε εκεί.
Είναι υποχρέωσή μας να αναζητήσουμε
τα αίτια και αυτά να αντιμετωπίσουμε.
Να προβλέψουμε και να αποτρέψουμε.
Όταν θα έχει πάρει κάποιος το ντουφέκι
και θα έχει σκοτώσει ήδη
κάμποσους μαθητές
θα είναι αργά πια.
Θα πρέπει να έχουμε κάποια υπηρεσία
από παιδαγωγούς,
ψυχολόγους, γιατρούς,
που σκοπό θα έχει την έγκαιρη διάγνωση
και καταπολέμηση των αιτίων,
όχι των κακοποιών.
Γιατί κακοποιοί δεν θα πρέπει να υπάρχουν.
Όχι επειδή θα τους
έχουμε κλείσει όλους στη φυλακή
ή θα τους έχουμε εκτελέσει, αλλά γιατί δεν θα έχουμε
αφήσει να δημιουργηθούν.
Ας ξαναγυρίσουμε όμως στο θέμα της σπατάλης.
Ο καθένας μόνος του θα πρέπει να
αποφασίσει να αυτοπεριορισθεί.
Κι αυτό δεν είναι εύκολο.
Μπορεί να υπάρχουν
μερικοί, που και σήμερα, μέσα
στη γενική αρπαγή και λεηλασία, από αυτοσεβασμό,
δεν καταδέχονται να σπαταλήσουν.
Δεν χρειάζεται να τους το πει ο χωροφύλακας.
Πόσοι είναι όμως; Πέντε, δέκα;
Οι άλλοι, οι πολλοί,
αυτοί στους οποίους το σύστημα
φρόντισε να καλλιεργήσει τη σπατάλη, τον εγωισμό και
την αρπακτικότητα, αυτοί πού θα βρουν
τη δύναμη να αυτοπεριορισθούν;
Μέσα τους δεν την έχουν αυτή τη δύναμη,
διαφορετικά
δεν θα καταδεχόντουσαν να είναι άρπαγες.
Θα στεκόντουσαν ψηλά,
όπως οι λίγοι οι δυνατοί,
και θα αυτοπεριορίζονταν.
Αυτοί, οι αδύνατοι, πρέπει κάπου να στηριχθούν.
Όχι πάντως στις αστυνομικές δυνάμεις της τάξεως.
Μ' αυτές δεν αλλάζει η νοοτροπία.
Έχουν και οι δύο το μειονέκτημα
ότι τα αποτελέσματά τους αργούν να φανούν
(ενώ η αστυνομία σε βουτάει από το γιακά και επιβάλλει αμέσως αυτό που θα
αποφασισθεί), αλλά ό,τι αργεί να φανεί, είναι και εκείνο που διαρκεί
περισσότερο.
Άλλωστε η αλλαγή της νοοτροπίας είναι μια διαδικασία που χρειάζεται ούτως ή άλλως πολύ καιρό.
Τι μπορούμε όμως να
περιμένουμε από τη σημερινή,
απολύτως παραπληροφορημένη και ουσιαστικά ανίδεη
και καθοδηγούμενη κοινή γνώμη;
Διαποτισμένη όπως είναι
με το αρπακτικό και καταναλωτικό
πνεύμα του συστήματος, τι μπορεί να μας προσφέρει;
Η απάντηση είναι: τίποτα απολύτως.
Όταν έλεγα κοινή γνώμη, άλλη κοινή γνώμη εννοούσα. Τη γνώμη του στενού κοινωνικού περίγυρου, της γειτονιάς, του χωριού, του χώρου εργασίας.
Εκεί όπου ο καθένας
γνωρίζει τον καθένα,
εκεί θα μπορούσε να βρει στήριγμα ο αδύνατος άνθρωπος,
για να μπορέσει να γίνει κι αυτός δυνατός, να αποφασίσει
με τη θέλησή του, χωρίς να του το επιβάλλουν,
να παραιτηθεί από κάποιες από τις ανέσεις του.
Γι αυτή την κοινή γνώμη,
ας δούμε ένα παλιό και ένα
νέο παράδειγμα.
Επιστροφή Περιεχόμενα Συνέχεια