Η δημοκρατία δεν έχει προβλήματα;
Το καλύτερο σύστημα είναι η δημοκρατία,
η πραγματική άμεση δημοκρατία,
εκεί
όπου την απόφαση την παίρνουν οι πολλοί
(όχι η άθλια καρικατούρα που έχουμε
σήμερα και την βαφτίζουμε δημοκρατία).
Αν όμως πράγματι πιστεύουμε
πως ο σωστός τρόπος διακυβέρνησης
είναι η δημοκρατία,
τότε θα πρέπει να σκεφτούμε, μήπως κι’
αυτό έχει στη βάση του κάποια αδυναμία.
— Αν πολλοί μαζί αποφασίζουν,
τότε αποκλείεται να κάνουν λάθος;
Καθόλου δεν αποκλείεται,
αλλά μειώνεται η πιθανότητα του λάθος,
γιατί θα βρεθούν κάποιοι που να έχουν
διαφορετική γνώμη.
Θα ακουστούν και διαφορετικές απόψεις.
— Κι’ αν όλοι χωρίς εξαίρεση έχουν την ίδια
γνώμη,
αποκλείεται η γνώμη αυτή να είναι λανθασμένη;
Πάλι δεν αποκλείεται.
Μόνο που η πιθανότητα θα είναι ακόμα πιο μικρή
και η ευθύνη σωστότερα μοιρασμένη.
Αφού ο καθένας πήρε τη λάθος απόφαση,
σωστό είναι να υποστεί και
τις συνέπειες του λάθους του.
Αν υπάρχει κάποια αδυναμία στη δημοκρατία
θα πρέπει να την αναζητήσουμε αλλού.
Ένα κύριο εργαλείο της δημοκρατίας
αποτελεί η ψηφοφορία.
Ωραία θα ήταν,
αν μετά τη συζήτηση και την
ανταλλαγή των επιχειρημάτων
καταλήγαμε σε μια μοναδική
πρόταση,
την οποία δέχονται όλοι.
Όταν όμως δεν μπορούμε να συμφωνήσουμε,
όταν δεν έχουμε απόλυτη ομοφωνία,
τότε τι γίνεται;
Τότε ψηφίζουμε και η άποψη που
θα πάρει τις περισσότερες ψήφους
(έστω και μία παραπάνω)
επικρατεί.
Αποδεικνύεται έτσι,
ότι αυτή η άποψη ήταν η σωστή;
Αποκλείεται οι πολλοί
(ή οι μισοί συν ένας)
να κάνουν λάθος;
Αποκλείεται να έχουν ελλιπή ή μονομερή ενημέρωση
και να μην είναι σε θέση να εκτιμήσουν τα επιχειρήματα
της άλλης πλευράς;
Αν η απόφαση των πολλών ήταν λαθεμένη,
αυτό θα φανεί στην πράξη.
Μόνο που τότε οι συνέπειες θα βαρύνουν και τους πολλούς
(δικαίως, γιατί αυτοί επέλεξαν τον λάθος δρόμο)
και τους λίγους
(αδίκως, γιατί αυτοί οι φουκαράδες φώναζαν:)
″προσοχή, αυτός ο δρόμος οδηγεί στον γκρεμό!″.
— Και λοιπόν, τι να κάνουμε;
Προτείνεις να καταργήσουμε
την ψηφοφορία;
Και βέβαια όχι.
Προτείνω απλώς να σκεφτούμε
λίγο πάνω στην ψηφοφορία.