Μια νέα πρόταση
Στην προηγούμενη περίπτωση
με το νομοσχέδιο για την παιδεία
να έχει για παράδειγμα
η ψήφος των δασκάλων συντελεστή βαρύτητας
10
και η ψήφος των μηχανικών συντελεστή 1.
Για το νομοσχέδιο για τα μεταλλεία
θα είναι φυσικά οι συντελεστές αντίθετα:
1 για τους δασκάλους και 10 για τους μηχανικούς.
Ο συντελεστής 10 χρησιμοποιήθηκε μόνο ενδεικτικά.
Όσο πιο εξειδικευμένο είναι το ερώτημα π.χ.
″Να επιτραπεί η χρήση του ζιζανιοκτόνου Z-R 14;″,
τόσο υψηλότερος πρέπει να είναι ο συντελεστής.
Όσο πιο γενικό είναι το ερώτημα,
τόσο χαμηλότερος.
Αν πρόκειται
για τον διορισμό ή την απόλυση
στο ανώτατο κυβερνητικό επίπεδο
(για τον Πρωθυπουργό ή τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας)
δεν πρέπει να υπάρχει καν συντελεστής.
Όλες οι ψήφοι έχουν την ίδια βαρύτητα.
― Και
αποκλείεται ένας μηχανικός μεταλλείων
να έχει μελετήσει από προσωπικό ενδιαφέρον
τα προβλήματα της παιδείας σε βάθος, ώστε να
έχει τόσο πολλές γνώσεις, που η γνώμη του να
είναι πολύτιμη;
Πώς τον καταδικάζεις να έχει η γνώμη του μόνο
τον συντελεστή 1;
Για το πρόβλημα αυτό θα μπορούσαμε,
πέρα από την επαγγελματική αρμοδιότητα,
να εισαγάγουμε συμπληρωματικά
ένα είδος εξετάσεις, κάποιο τεστ,
από το οποίο να προκύπτει
πόσο βαρύνουσα είναι
η γνώμη του κάθε πολίτη
πάνω στο συγκεκριμένο πρόβλημα.
Για παράδειγμα:
Προτού δώσει τη γνώμη του στο κυρίως ερώτημα:
″Θέλετε να προσθέσουμε ένα ακόμα
έτος εκπαίδευσης στο Λύκειο;″,
θα πρέπει να απαντήσει σε κάποιες
άλλες ερωτήσεις που να δείχνουν,
• αν
είναι σε θέση να καταλάβει σε βάθος το
κυρίως ερώτημα, για να το απαντήσει σοβαρά.
• Αν έχει εμβαθύνει στον προβληματισμό.
• Αν
έχει λάβει υπόψη του τις παραμέτρους
που συνοδεύουν το πρόβλημα και
• αν
σκέφτηκε τις επιπτώσεις που θα έχει
η απόφασή του.
Ας πούμε:
1. Ξέρετε πόσο διαρκεί σήμερα η φοίτηση στο Λύκειο;
2. Ξέρετε πόσο διαρκεί στις άλλες χώρες τις Ευρώπης;
3.
Πόσες επιπλέον γνώσεις νομίζετε πως έχει
συγκεντρώσει η ανθρωπότητα από την εποχή που
είχαμε την τελευταία σχολική μεταρρύθμιση;
4.
Ποια αύξηση δαπανών στον προϋπολογισμό του
Υπουργείου Παιδείας πιστεύετε ότι θα προκαλέσει
η προσθήκη ενός ακόμα έτους στο Λύκειο;
5.
Ποια νομίζετε πως θα είναι η επίπτωση στην
Εθνική
Οικονομία, αν οι νέοι αργήσουν έναν χρόνο ακόμα
να μπουν στο Πανεπιστήμιο ή στην παραγωγική διαδικασία;
6. ….
(Αν ρωτούσαμε μια ομάδα ειδικών
εκπαιδευτικών, θα μας έδιναν σίγουρα
πολύ καλύτερα παραδείγματα
ερωτήσεων για το τεστ αυτό).
Αποδεικνύεται από τις προκαταρκτικές ερωτήσεις
ότι ο ερωτώμενος έχει πλήρη επίγνωση
του τι σημαίνει η αλλαγή αυτή και ποιες
θα είναι οι επιπτώσεις της,
τότε έχει η ψήφος του τη μέγιστη βαρύτητα.
Αποδεικνύεται ότι έχει απόλυτη άγνοια,
τότε δεν θα πρέπει να πάρουμε την
απάντησή του πολύ στα σοβαρά.
Με αυτό το τεστ
ελαχιστοποιείται και ο κίνδυνος να θαμπώσει τον λαό
ένας ιδιαιτέρως ικανός ρήτορας και να τον οδηγήσει
να παίρνει μόνο τις αποφάσεις που αρέσουν σ’ αυτόν.