Το ποσοστό της ελευθερίας
Θα ήταν πολύ ενδιαφέρον,
αν μπορούσαμε να γνωρίζουμε ποιο
είναι αυτό το ποσοστό της ελευθερίας.
Αν θα το ξέραμε, θα ήμασταν σε θέση
να υπολογίσουμε μέχρι ποιο σημείο φτάνει
η ακρίβεια του Φυσικού Νόμου, μέχρι ποιο
σημείο δηλαδή μπορούμε να ελπίζουμε ότι
θα βελτιώσουμε την πρόβλεψή μας.
Το ποσοστό αυτό της ελευθερίας δεν είναι εντούτοις
πάντα το ίδιο, ποικίλει από φαινόμενο σε
φαινόμενο.
Σαν παράδειγμα θα μπορούσαμε να θεωρήσουμε
την κίνηση μιας μεγάλης μάζας σε χώρο με υψηλό κενό,
ώστε να μην έχουμε τριβές, συγκρούσεις δηλαδή που να
προσθέτουν ελευθερία.
Στην κίνηση ενός πλανήτη γύρω από
τον Ήλιο η σύγκρουση με ένα σωμάτιο που ανεξέλεγκτα
κινείται στο χώρο, δεν θα έχει μεγάλη επίπτωση.
Εκεί μπορούμε να υπολογίζουμε σε
μεγάλη ακρίβεια της πρόγνωσής μας.
Σε μια ηλεκτρική εκκένωση με τη μορφή
κεραυνού για παράδειγμα, όπου η αρχική
κίνηση ενός μόνον ιόντος οδηγεί στη δημιουργία
ενός ολόκληρου "ηλεκτρικού ποταμού"
ή σε μια χημική έκρηξη όπου
μια αρχική
ελεύθερη ρίζα οδηγεί στη μετατροπή
μάζας πολλαπλασίως μεγαλύτερης,
δεν θα πρέπει, ούτε επαναλήψημη
συμπεριφορά
να περιμένουμε, ούτε την δυνατότητα της επακριβούς
πρόγνωσης να αποκτήσουμε ποτέ.